ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ (ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ)

Οι παθογένειες της ελληνικής οικονομίας και διοίκησης είναι πολλές. Όλοι έχουν βαλθεί να μας πείσουνε ότι η κρίση που βιώνουμε είναι αποτέλεσμα της οικονομικής διαφθοράς (ιδιωτικής και δημοσίας) και του πελατειακού κράτους. Σίγουρα είναι σημαντικότατοι παράγοντες παθογένειας αλλά είναι μόνο αυτοί η αιτία της κρίσης;

Βλέπουμε πλέον και άλλα κράτη που δεν είχαν αυτές τις παθογένειες, τουλάχιστον στο βαθμό που τις είχαμε εμείς, να προσφεύγουν στο ΔΝΤ ή να είναι πολύ κοντά. Άλλα πάλι πολύ μεγαλύτερα να έχουν  μεγαλύτερα δημοσιονομικά προβλήματα, αλλά δεν τα αγγίζουν επειδή έχουν τέτοιο μέγεθος,  που δεν υπάρχει «μηχανισμός για τη διάσωσή τους». Γενικά ο δυτικός κόσμος, με ελάχιστες εξαιρέσεις χρειάζεται «διάσωση».

Λογικά λοιπόν σκεπτόμενος, συμπεραίνω ότι κάποιος άλλος παράγων κοινός στο δυτικό κόσμο, ευθύνεται για το φαινόμενο που ζούμε, ο οποίος συνδυαζόμενος με τα προβλήματα του κάθε κράτους δημιουργεί τις συνθήκες κατάρρευσης της οικονομίας.

Κατά τη γνώμη μου το πλέον καθοριστικό για την κατάσταση που βιώνουμε είναι το οικονομικό μοντέλο που εφαρμόσθηκε τα τελευταία 20 χρόνια σε παγκόσμια κλίμακα, η παγκοσμιοποίηση. Αυτό το αυτορυθμιζόμενο νεοφιλελεύθερο μοντέλο τις παγκόσμιας αγοράς που στην αρχή ενέπνευσε αισιοδοξία, πλάνεψε τις μάζες, και έγινε τελικά η κυρίαρχη ιδεολογία μιας αλλοτριωμένης κοινωνίας, συνεπικουρούμενη φυσικά και από την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού, αυτό είναι που κατά τη γνώμη μου που πεθαίνει συμπαρασύροντας κατ’ αρχήν τους πλέον αδυνάτους. Ο νομισματικός πόλεμος ΗΠΑ-Κινάς, που τώρα έχει ξεσπάσει, αποδεικνύει ότι το μοντέλο αυτό πνέει τα λοίσθια. Ο παγκόσμιος καταμερισμός παραγωγής και κατανάλωσης σε συνδυασμό με τις ανεξέλεγκτες αγορές, που επιβλήθηκε από τους νικητές του ψυχρού πολέμου, αποδεικνύετε μπούμερανγκ για τους εμπνευστές του.

Το μοντέλο αυτό χωροθετεί την παραγωγή αξιών (προϊόντων) στα ανατολικά εκεί που υπήρχαν άφθονα φθηνά εργατικά χέρια και την κατανάλωση δυτικά εκεί που υπάρχει οικονομικός πλούτος. Η ροή αξιών από ανατολικά προς τα δυτικά προφανώς δημιουργεί μια ροή χρήματος από τα δυτικά προς τα ανατολικά. Βέβαια αυτή η διαδικασία μόνο τυχαία και ελεύθερη δεν είναι. Οι εμπνευστές φρόντισαν να υπάρχουν ενδιάμεσα, παντού και πουθενά, οι πολυεθνικές οι οποίες θα εισπράττουν τη μερίδα του λέοντος απ’ αυτή τη διακίνηση χρήματος, κάνουν δηλαδή τη δουλεία του τελωνείου αφού φρόντισαν προηγουμένως να μην υπάρχουν τελωνεία.

Στην αρχή όσο οι δυτικοί έχουν χρήμα για κατανάλωση υπάρχει η ευτυχία της υπερκατανάλωσης. Αλλοτριώνονται οι μάζες και αξία πλέον δεν έχει το τι είσαι αλλά το τι έχεις. Τα χρήματα όμως, όταν μόνο καταναλώνεις, κάποτε τελειώνουν. Από λάθος ή εσκεμμένα οι εμπνευστές του μοντέλου δεν προέβλεψαν ανακύκλωση αξιών και χρήματος. Οι δυτικοί εθισμένοι, εξαρτημένοι στην κατανάλωση αναπόφευκτα οδηγούνται στο δανεισμό. Οι διεθνείς τράπεζες που έχουν συσσωρεύσει τα κεφάλαια από τις πολυεθνικές και όχι μόνο, έχουν μια πολύ καλή ευκαιρία να αυξήσουν τα κέρδη τους από το εμπόριο του χρήματος. Η ζήτηση μεγάλη και οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί οργιάζουν. Το τι σκέφτονται για να πολλαπλασιάσουν άκοπα τα κέρδη του είναι ανείπωτα. Ουσιαστικά υποθηκεύουν ζωές, κοινωνικές ασφάλειες, κράτη ολόκληρα.

Η απληστία για κέρδος όμως τους κάνει να χάσουν τον έλεγχο. Πρώτα διαπιστώνουν ότι τα στεγαστικά δάνεια που έχουν δώσει είναι επισφαλή. Οι δυτικοί εργαζόμενοι χάνοντας τη παραγωγή αξιών χάνουν ουσιαστικά την δυνατότητα χρηματικής αμοιβής και χωρίς αυτή πως θα αποπληρωθούν τα δανεικά;

Από εδώ αρχίζει η κρίση, από τη στιγμή δηλαδή που οι τράπεζες καταλαβαίνουν ότι εξ αιτίας της απληστίας των golden boys τους θα χάσουν. Τότε ξύπνησαν και αρχίζουν να ελέγχουν όλους τους δανειολήπτες ότι και να είναι αυτοί ιδιώτες, επιχειρήσεις, κράτη κτλ. Προσπαθούν να δικαιολογηθούν ότι τους παραπλάνησαν οι δανειολήπτες με ψευδή στοιχεία και γι΄ αυτό τους δάνεισαν. Δεν έχουν τη δύναμη να παραδεχτούν το λάθος τους και να αναλάβουν το επιχειρηματικό ρίσκο, είναι ποταποί υποκριτές. Έχουν όμως τη δύναμη να ενεργοποιήσουν μηχανισμούς σαν το ΔΝΤ με σκοπό να αποδεκατίσουν πολίτες και κράτη αρκεί να πάρουν τα δανεικά.

Το τι επακολουθεί στις κοινωνίες, που προσπαθούν να στραγγίξουν οι δανειστές, για τα εισπράξουν τα "οφειλόμενα" το ζούμε καθημερινά. Το χειρότερο κατά τη γνώμη μου είναι, με την αρωγή των ΜΜΕ, ο διχασμός που προκαλείτε στη κοινωνία, στοχοποιώντας η μια κοινωνική ομάδα την άλλη σαν υπεύθυνη της κρίσης, και που αποπροσανατολίζει από το πραγματικό πρόβλημα τον πραγματικό εχθρό, τον κοινό παράγοντα της κρίσης που είναι η παγκοσμιοποίηση. Και ποτέ μη ξεχνάμε ότι η παγκοσμιοποίηση επιβλήθηκε εκ των άνω δεν ήταν αποτέλεσμα ώριμης επιλογής των λαών!

Αυτό πρωτίστως πρέπει να γίνει κατανοητό, η παγκοσμιοποίηση είναι η αιτία των δεινών που υφιστάμεθα και όχι ο συμπολίτης μας.

Με αυτό το βασικό συμπέρασμα θα συνεχίσω στην επόμενη ανάρτηση για το ρόλο της ΕΕ.