Το τραγικό “success story”

Το πραγματικό “success story” αρχίζει κάπου στο 2000. Η χώρα μας πλέον βρίσκεται στη πρώτη ζώνη της ΕΕ έτοιμη πλέον για το ευρω, δηλαδή μια ισχυρή οικονομία που ο καθένας θα ήθελε να δανείσει με χαμηλό επιτόκιο αλλά μεγάλη ασφάλεια!

Και βέβαια οι πολίτες ενός φερέγγυου κράτους δεν θα μπορούσαν να μην είναι και αυτοί το ίδιο φερέγγυοι! Προφανώς λοιπόν και αυτοί θα απολάμβαναν άφθονο και φτηνό δανεισμό δηλαδή φθηνό χρήμα. Ίσως η επταετία μέχρι τη κρίση να ήταν η μοναδική μεταπολεμική περίοδος που ο καθένας μπορούσε να έχει σχεδόν ότι επιθυμούσε. Οι τράπεζες, μιας ισχυρής οικονομίας, δανειζόταν από την παγκόσμια αγορά με χαμηλότατα επιτόκια και στη συνέχεια τα διοχέτευαν στους φερέγγυους πολίτες, με το σχετικό κέρδος βέβαια, ώστε να είναι όλοι ευτυχισμένοι.

Η χώρα ζούσε την «ανάπτυξη» εξ αιτίας της κατανάλωσης! (ετσι το λέγανε οι επίσημοι).

Η ευτυχία αυτή όμως δεν ήταν για όλους. Αν ήσουν καταναλωτής θα εύρισκες ένα δάνειο στα μέτρα σου για να αγοράσεις το αγαθό της πολυεθνικής που επιθυμούσες, αν πάλι ήθελες σπίτι, οικόπεδο κτλ δηλαδή κάτι πάγιο, ε τότε σου άνοιγαν και το θησαυροφυλάκιο για να σε δανείσουν, αν όμως ήσουν ένας βιοτέχνης παραγωγός, τα πράγματα δεν ήταν και τόσο απλά. Δύσκολα θα σου δάνειζαν κεφάλαιο κίνησης και ας ζητούσες ένα πόσο, όσο έκανε ένα καλό αυτοκίνητο. Αν πάλι ήθελες για παράδειγμα 300.000 για να αγοράσεις ένα μηχάνημα, όσα έδιναν δηλαδή για ένα σπίτι 120 τμ (με τους ημιυπαίθριους φυσικά) τα πράγματα δυσκόλευαν περισσότερο. Έπρεπε να προσημειώσεις ακίνητο, δηλαδή πάλι το πάγιο χρηματοδοτούσαν.

Γιατί τα λέω αυτά; Μα για να τονίσω ότι το χρήμα που μπήκε στο τόπο μας, τα πραγματικά χρόνια του “success story” και διαχειρίσθηκε από τον ιδιωτικό τομέα (όχι αυτά που δανείστηκε το δημόσιο για να τα κατασπαταλήσει) κατασπαταλήθηκαν, με τις οδηγίες των ιδιωτικών πιστωτικών ιδρυμάτων, σε εφήμερα καταναλωτικά αγαθά των πολυεθνικών και σε μη εμπορεύσιμα, λόγω πληθωρισμού, πάγια. Αυτό που λέμε φούσκα του ακινήτου, ήταν ουσιαστικά ένας πληθωρισμός του παγίου, που όμως δεν το λέγαμε πληθωρισμό, ακούγεται άσχημα και σε αποτρέπει από την αγορά του, αλλά αύξηση της αξίας του! Αποτέλεσμα βέβαια του χρήματος που διοχέτευαν οι τράπεζες προς τα ακίνητα.

Στο δια ταύτα, την χρυσή εποχή, στο καλό ιδιωτικό τομέα, τότε που το χρήμα έρεε, ο ρόλος των τραπεζών ήταν τουλάχιστον ύποπτος. Για να συνομωσιολογίσω και γω λίγο θα υποθέσω ότι οι αγορές δάνειζαν τις τράπεζές μας επειδή έβλεπαν ότι τα δανεικά κεφάλαια δεν αξιοποιούντο ανταγωνιστικά ενάντια στις πολυεθνικές κτλ. Αντιθέτως σε μεγάλο βαθμό επέστρεφαν στο πολύ μεγάλο κεφάλαιο. Δεν χρησιμοποιούσαμε το φτηνό χρήμα για να δημιουργήσουμε τις υποδομές για τη παραγωγή πλούτου, ήταν και ο ιδιωτικός τομέας το ίδιο αναποτελεσματικός όσο και ο δημόσιος και όλα τα λεφτά που μπήκαν την εποχή του “success story” τελικά χάθηκαν και η κρίση μας βρήκε ξεβράκωτους.

Επιλογή των τραπεζών μας ή σενάρια συνομωσίας;

ΥΓ Για τους εραστές του σεναρίου ότι το κακό και δύστροπο κράτος απέτρεψε τις παραγωγικές επενδύσεις και ότι αυτά ήταν αποτελέσματα και όχι επιλογές, απλά να θυμίσω ότι οι πολεοδομίες ίσως ήταν οι πλέον ανοργάνωτες και διεφθαρμένες υπηρεσίες, όμως σε τίποτε δεν εμπόδισε η οικοδομή να βιώσει τέτοια άνοδο. Αν το χρήμα το διοχετεύαμε στην παραγωγή, παρ’ όλες τις διοικητικές δυσκολίες, τώρα κάτι θα παράγαμε και δεν θα βιώναμε τόσο σκληρά τη κρίση.