ΠΑΡΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΕΣ

Η ζημιά που δημιουργεί το παρεμπόριο στην οικονομία είναι σχεδόν αυταπόδεικτη. Ο περιορισμός του αναγκαίος. Για το σκοπό αυτό συνήθως αναλωνόμαστε σε ανούσιους αφορισμούς ή επαφιόμαστε σε ένα υποθετικό κράτος το οποίο με τους «εξαιρετικούς του» ελεγκτικούς μηχανισμούς θα επιβάλει την απόλυτη νομιμότητα.

Δυστυχώς όλα αυτά ανήκουν στο χώρο της επιθυμίας και δεν προσεγγίζουν το πρόβλημα από την ρεαλιστική του πλευρά.

Για να δούμε λοιπόν τι είναι αυτό που συνιστά το φαινόμενο του παρεμπορίου.

Η συναλλαγή του παραεμπορίου, η μορφή τουλάχιστον που έχει την μεγαλύτερη εξάπλωση, περιλαμβάνει τρία στοιχεία. Είναι α) η ύπαρξη του προϊόντος μαϊμού, β) του λαθρέμπορα και γ)του αγοραστή. Στο παρεμπόριο δεν υπάρχει μόνο ο κακός συνήθως μετανάστης που πουλά τα λαθραία αλλά και ο πρόθυμος αγοραστής, συνεργάτης απαραίτητος για να ολοκληρωθεί ο κύκλος της συναλλαγής.

Το σημαντικό, κατά τη γνώμη μου, είναι  να βρούμε τις γενεσιουργές αιτίες αυτού του φαινομένου. Αν ακυρώσουμε την δυναμική που το προκαλεί μπορεί και να το εξαφανίσουμε. Διαφορετικά πάντα το παρεμπόριο θα βρίσκει δρόμους επιβίωσης.

Το κίνητρο του αγοραστή είναι προφανές. Η ανάγκη του οικονομικά ανίσχυρου καταναλωτή σε συνδυασμό με τα στερεότυπα (στρεβλά πρότυπα διαφήμισης) τον οδηγεί να αγοράζει το φτηνό μαϊμού προϊόν. Η κρίση που αυξάνει την οικονομική ανέχεια θα αυξάνει και τον αριθμό των καταναλωτών του παρεμπορίου.

Το άλλο στοιχείο της συναλλαγής είναι το προϊόν μαϊμού. Είναι γνωστό ότι κατά κανόνα τα εργοστάσια που παράγουν τα επώνυμα προϊόντα στην Άπω Ανατολή τα ίδια εργοστάσια παράγουν και τις μαϊμούδες. Συνήθως ποιοτικές διαφορές αν υπάρχουν αυτές είναι μικρές και πάντως μη ανιχνεύσιμες από το μέσο καταναλωτή. Το ζήτημα εδώ  είναι μήπως το μαϊμού προϊόν πέραν των άλλων είναι πιο τίμιο από πλευράς τιμής! Όταν το κόστος παραγωγής του προϊόντος είναι συνήθως το 1/10 ή και λιγότερο σχετικά με τη τιμή που πωλείται το επώνυμο προϊόν σε νόμιμο κατάστημα, όταν οι τιμές αυτές συνήθως υπαγορεύονται από τις πολυεθνικές που ελέγχουν το Brand Name τότε υπάρχει θέμα αισχροκέρδειας. Η πολυεθνική που κερδοσκοπεί ασύστολα  δεκαπλασιάζοντας τουλάχιστον της τιμής ενός προϊόντος αποτελεί κύρια γενεσιουργό αιτία για τα μαϊμού προϊόντα και το παραεμπόριο. Πράγματι απορώ για το «υγιές εμπόριο» που συνεργάζεται με τέτοιες πολυεθνικές, πόσο υγιές μπορεί να είναι; Συνεργάτης στη αισχροκέρδεια των πολυεθνικών γίνονται και το νόμιμο δεν είναι πάντα και ηθικό και η τιμή της μαϊμούς είναι μάλλον πιο ηθική αν και παράνομη.

Ο καταναλωτής τέλος ναρκωμένος από την διαφήμιση των πολυεθνικών αναζητά το Brand Name. Η οικονομική κρίση και η ανέχεια τον οδηγεί στο παραεμπόριο ώστε να καλύψει την ανάγκη που του έχουν δημιουργήσει οι πολυεθνικές και οι συναλλαγή του παραεμπορίου ολοκληρώνεται.

Συμπερασματικά θα έλεγα ότι όταν δρας στρεβλώνοντας την αξία ενός προϊόντος η αγορά θα αντιδράσει για να το επαναφέρει στη πραγματικότητα. Αυτή η δυναμική δημιουργεί το παραεμπόριο και δεν θα σταματήσει όσα μέτρα αφορισμού ή καταστολή και αν παίρνουμε.

Στον λαθρέμπορα δεν αναφέρθηκα καθόλου καθ΄ ότι θεωρώ ότι είναι δημιούργημα των δυο άλλων παραγόντων. Συνήθως εστιάζουμε εναντίον του σαν να προέρχεται από παρθενογένεση. Όσους και αν συλλάβουμε πάντα θα εμφανίζονται καινούργιοι.

Μια κίνηση προς τα καταστήματα και το εμπορικό κόσμο για μείωση τιμών των επώνυμων προϊόντων και μια εν συνεχεία πίεση προς τις πολυεθνικές θα προσέφεραν πολλά στον αγώνα κατά του παραεμπορίου (η πρόταση δεν είναι εκτός πραγματικότητας, στις ΗΠΑ οι τιμές των ίδιων προϊόντων είναι πολύ φθηνότερες).

Από την άλλη απευθυνόμενοι προς τους καταναλωτές θα πρέπει να προβάλουμε εναλλακτικές λύσεις ελληνικών προϊόντων τα οποία και φθηνότερα είναι και σε μαϊμού δεν κυκλοφορούν αλλά το σημαντικότερο επιλέγοντας τα δεν στηρίζεις μόνο μια θέση πωλητή αλλά μια παραγωγική διαδικασία πολύ σημαντική για τον ίδιο και για το τόπο μας.