Είμαι ελεύθερος επιλέγω Ελληνικά. Μέρος 1

Αυτό το άρθρο δεν περιέχει λογοτεχνικά μπιχλιμπίδια ούτε έχει γλώσσα ρέουσα που εξιτάρει τους κριτικούς. Ο λόγος που συντάχθηκε είναι καθαρά ενημερωτικός. Περιλαμβάνει μια μακροσκελή λίστα από τρόφιμα ομαδοποιημένα κατά κατηγορία τα οποία παράγονται και συσκευάζονται στην Ελλάδα. Επίσης ανάμεσα και ανάλογα με την ιδιαιτερότητα κάθε κατηγορίας θα υπάρχουν σχόλια και συμβουλές που πρέπει να προσέξετε καλά καθώς στα ράφια και στα ψυγεία κυκλοφορούν δούρειοι ίπποι οι οποίοι με καμουφλάζ την παραγωγή τους εδώ κρύβουν μέσα τους τον οχτρό, ούτως ειπείν χρησιμοποιούν πρώτες ύλες από το εξωτερικό( ( εμένα έτσι μ’ αρέσει να αποκαλώ τις άλλες χώρες) και κυρίως την Γερμανία.

Επισημαίνω ότι η έρευνα μου είναι καρπός ενασχόλησης με τον κλάδο επί σειρά ετών που

αγγίζει τα τριάντα αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είμαι ο φωτεινός παντογνώστης. Καλώ όλους τους φίλους μου και τους αναγνώστες του άρθρου αυτού να το κοινοποιήσουν όπου μπορούν και παράλληλα να δραστηριοποιηθούν ώστε η λίστα να ανανεώνεται και να συμπληρώνεται από όλους και ειδικά τους κατοίκους  της περιφέρειας που βρίσκονται κοντά σε παραγωγικές και τυποποιητικές μονάδες αφού σιγουρευτούν πως και οι πρώτες ύλες παράγονται εδώ.

Σημειώστε ότι κάποια τρόφιμα δεν θα τα βρείτε σε μεγάλες αλυσίδες αν και η προσπάθεια μου επικεντρώνεται στα πλέον γνωστά ώστε να είναι εύκολη η πρόσβαση σ’ αυτά. Δυστυχώς οι συμφωνίες των μεγάλων αλυσίδων είναι ασύμφορες για τους μικρούς παραγωγούς δεδομένου των απαιτήσεων απ’ τους αγοραστές που είναι εξωφρενικές και ενέχουν βάσιμους κινδύνους μελλοντικής επιβίωσης γι αυτούς. Θα ήθελα να θίξω το θέμα  ώστε να γίνεται κοινωνοί του παρασκηνίου που εξελίσσεται αόρατα απ’ τα μάτια του καταναλωτή αλλά επηρεάζει την αγοραστική του δύναμη και τις επιλογές σίτισης του αλλά θα ξεφύγω απ’ την ουσία του θέματος. Σε επόμενο άρθρο θα προσπαθήσω να σας δείξω τι γίνεται πίσω απ’ την κουρτίνα και κάτω απ’ το τραπέζι για να δείτε με άλλο μάτι όλους αυτούς που μοχθούν για να πουλήσουν τα προϊόντα τους αλλά αδυνατούν να βρουν μια θέση στον ήλιο.

Ας περάσουμε όμως στο δια ταύτα ξεκινώντας με τα γαλακτοκομικά –τυροκομικά προϊόντα.

Παρόλο που μοιάζει να είναι μια ξεκάθαρη κατηγορία εν τούτοις κρύβει πολλές παγίδες κυρίως στην κατηγορία των ημίσκληρων που οι περισσότεροι ΄λανθασμένα τα γνωρίζουν σαν κασέρι. Το κασέρι παράγεται αποκλειστικά από πρόβειο γάλα αλλιώς απαγορεύεται η ονομασία «Κασέρι» επί της συσκευασίας. Το ημίσκληρο από αγελαδινό αλλά η υγρασία δεν πρέπει να ξεπερνάει το 45% για να είναι Α΄ ποιότητας . Μπορεί να κυκλοφορεί στο εμπόριο αν υπερβαίνει την παραπάνω υγρασία αλλά σαν Β΄ ποιότητα κάτι που σημαίνει χαμηλότερη τιμή. Συνήθως Β΄ ποιότητας ημίσκληρα τυριά είναι αυτά που πωλούνται ως φέτες για τοστ.

Σας προτείνω να αναζητήσετε ημίσκληρα τυριά ή κασέρι από μικρούς έως πολύ μικρούς παραγωγούς διότι οι μεγάλες εταιρίες χρησιμοποιούν κατά την ζύμωση το λεγόμενο μπασκί που είναι σαν ζυμάρι δηλαδή ημιέτοιμο προϊόν απ’ την Γερμανία και εδώ απλά αλατίζεται και πρεσάρεται. Μερικοί το αναμειγνύουν και με ντόπιο γάλα για καλύτερη γεύση.

Περιοχές με πολύ καλή ποιότητα παραγωγής στα εν λόγω τυριά είναι η Θεσσαλία και η Ανατολική Μακεδονία( Τίρναβος, Ελασσόνα , Γρεβενά, Τρίκαλα κλπ)

Π.Ο.Π θεωρείται μόνο το κασέρι ενώ το ημίσκληρο όχι συνεπώς η gouda και το edam συμπεριλαμβάνονται στην ίδια κατηγορία γι αυτό όταν δείτε με μεγάλα γράμματα την λέξη «ημίσκληρο τυρί» προσέξτε πολύ τα λιπαρά του και την σκληρότητα του. Αμφότερα έχουν πολλά λιπαρά και η υφή είναι μαλακή έως πολύ μαλακή. Αποφύγετε δια ροπάλου τυροκομικά που δεν προσδιορίζουν επακριβώς την προέλευση αλλά αναγράφουν  « Παράγεται στην Ε.Ε για τον ή την….» Το πιθανότερο είναι πως δεν θέλουν να ξέρετε ότι παράγεται στην Βουλγαρία, την Πολώνία κλπ( ανέφερα ενδεικτικά αυτές τις χώρες που και πριν μπουν στην Ε.Ο.Κ  τροφοδοτούσανε με τυριά την χώρα μας λάθρα ή μη)

Με λίγα λόγια τα παραπάνω τυροκομικά αρχίζουν σιγά-σιγά να λείπουν απ’ την αγορά και θα τα βρείτε σε καταστήματα τυριών-αλλαντικών κεντρικών σημείων ή μαγαζιών της γειτονιάς που σέβονται τον εαυτό του κι αγαπούν αυτή την δουλειά.

Δυστυχώς σ’ αυτή τη κατηγορία η αγορά βρίθει από εισαγόμενα πολύ φθηνής ποιότητας.

Πρόταση μου είναι να σταματήσετε να τρώτε τυρί του τοστ αντικαταστήστε το με γραβιέρα Κρήτης ή Μυτιλήνης σίγουρα το κόστος είναι υψηλότερο αλλά είναι προτιμότερο να τρώτε λίγο απ’ όλα παρά πολύ από λίγα. Άλλωστε ουκ εν τω πολλώ το ευ.

Στα σκληρά τυριά ανήκουν η κεφαλογραβιέρα, γραβιέρα και  κεφαλοτύρι που όμως απωλέσανε τον χαρακτηρισμό Π.Ο.Π αλλά ευτυχώς οι επιλογές είναι πολλές με πολύ καλή ποιότητα και σε μεγάλη ποσότητα. Η γραβιέρα Κρήτης με πολύ καλή παράδοση στην κατηγορία η Μυτιλήνης επίσης ελαφρώς πιο πικάντικη η Νάξου πιο ελαφριά και γλυκιά (καλύτερα να είναι πιο ώριμη) συνήθως κυκλοφορεί φρέσκια και είναι μαλακή. Αμφιλοχία, Παραμυθιά , Σούλι, Τήνος , Σύρος( Σαν Μιχάλη)  φημίζονται για πολύ καλή ποιότητα με Ελληνικά γάλατα.

Μεγάλη προσοχή σ’ αυτή την κατηγορία στα τριμμένα που συνήθως αναγράφουν «Κεφαλοτύρι» αλλά πρόκειται για σκληρό τυρί (η διαφορά έγκειται και πάλι στο γάλα πρόβειο ή γελαδινό αντίστοιχα) και το πιο πιθανό είναι να μην είναι Ελληνικό. Πρόταση: Αγοράστε ένα κομμάτι της επιλογής σας Ελληνικό 100% και ζητήστε να το τρίψουν ή καλύτερα τρίψτε το μόνοι σας σπίτι.

Κατηγορία λευκά τυριά. Φέτα, Τελεμές, Λευκό τυρί. Το τελευταίο πολλές φορές θα σας το σερβίρουν και σαν φέτα αλλά αυτό δεν ισχύει παρόλο που στην Κρήτη και στην Σάμο παράγονται με όλες τις προδιαγραφές της φέτας εν τούτοις η νομοθεσία δεν επιτρέπει σ’ αυτές τις περιοχές να αποκαλούν αυτά τα τυριά με την ονομασία φέτα. Η φέτα παράγεται εξ ολοκλήρου από πρόβειο γάλα με επιτρεπόμενη πρόσμιξη κατσικίσιου σε ποσοστό μέγιστο 20%. Εδώ δεν έχετε άλλοθι για Ελληνικό προιόν καθώς υπάρχει πληθώρα τόσο ποιότητα όσο και ποσότητα αλλά το ίδιο ισχύει και για την νοθεία. Συμβουλή επειδή υπάρχουν επιλογές αποφύγετε γνωστές και επώνυμες μάρκες. Πρώτον θα τις πληρώσετε ακριβά και δεύτερον αγνοούνται πολλά κρίσιμα σημεία στην παραγωγή πλην βέβαια της υγιεινής. Τεράστια η ποικιλία ονομάτων για να μη βρει κανείς γνήσιο Ελληνικό προιόν σ’ αυτή τη κατηγορία με την Θεσσαλία την ανατολική Μακεδονία και την Ήπειρο να κρατούν τα σκήπτρα αλλά και η Μυτιλήνη με την Λήμνο ( καλαθάκι) είναι καλές επιλογές.

Εστιάζουμε στα λιπαρά και θέλουμε τουλάχιστον 56% αλλά και περισσότερο. Συνήθως οι τυροκόμοι «αρμέγουν» την φέτα κατά την τυροκόμιση ώστε να εξασφαλίσουν υποπροϊόντα όπως κρέμα γάλακτος , μυζήθρα, βούτυρο. Αν θέλετε γνήσια φέτα το τυροκομείο πρέπει να φτιάχνει μόνο φέτα. Σ’ αυτή την περίπτωση  ελάχιστα τυροκομεία στην Ελασσόνα , Τίρναβο, Βερδικούσα, Βίγλα μπορεί κανείς να βρει.

Ο Τελεμές που μπορεί να γίνει και με τα τρία γάλατα σε ανάμιξη κυρίως συναντάται στην Θράκη και είναι πολύ καλή επιλογή ως προς την τιμή αλλά και τα λιπαρά για όσους τα θέλουν φτωχά.

Το λευκό τυρί θα ήθελα να το αποφύγετε γιατί μπορεί να παράγεται από γάλα σε σκόνη είναι μόλις 15 ημερών προιόν ενώ η φέτα υποχρεωτικά τρίμηνης και φυσικά υπάρχουν εισαγόμενα τόνοι.

Προσοχή; Ότι είναι άσπρο δεν είναι κατ’ ανάγκη φέτα. Αποφύγετε τα συσκευασμένα μικρού βάρους, αν κάνετε αναγωγή στο κιλό θα διαπιστώσετε έντρομοι ότι κάλλιστα μπορούσατε με τα ίδια λεφτά να αγοράσετε τρία κιλά. Σε μερικά μέρη υπάρχουν πολύ καλοί συνεταιρισμοί κυρίως στα νησιά (Κρήτη, Τήνος, Λέσβος) που όσοι μπορούν θα βρουν άριστη ποιότητα κυρίως σε σκληρά τυριά.

Επαναλαμβάνω αποφύγετε μεγάλες εταιρίες ειδικά αν είναι ησηγμένες στο χρηματιστήριο διότι αγνοείτε το ιδιοκτησιακό καθεστώς και η προέλευση των πρώτων υλών.

Γάλα φρέσκο ή μακράς διάρκειας ή εβαπορέ.

Ίσως η πιο προβληματική κατηγορία μαζί με το γιαούρτη.

Η ποσόστωση εδώ είναι εμφανής αλλά κι ο μεγάλος ανταγωνισμός είναι κατά της προέλευσης και της ποιότητας.

Αν μπορούσατε να μη πιείτε γάλα θα ήταν το καλύτερο δυνατό επειδή όμως πιθανόν να πρέπει σύμφωνα με τις διατροφικές συνήθειες και μύθους που έχουμε θα τολμήσω να σας συστήσω το καλύτερο που κυκλοφορεί με την Ελληνική σημαία. Αγνό( αγοράστηκε απ’ τον Κολιό), Ροδόπη( αγοράστηκε απ’ τον Όλυμπο), Όλυμπος (αγοράστηκε απ’ την ΤΥΡΑΣ Α.Ε κατά κόσμο Σαράντης Μιχάλης κλπ) Κρι-Κρι( προσωρινά ελεύθερη και πραγματικά ωραία), Εβροφάρμα ( Απ’ τον Έβρο με αγάπη αλλά πιθανόν εξαγορασμένη) Αυτά ως προς το φρέσκο και με την επιφύλαξη αν και το έχω ελέγξει για την επισήμανση προέλευσης στην συσκευασία. Φυσικά εννοείτε ότι υπάρχουν και τοπικά γάλατα μικρής παραγωγής και ίσως βιολογικής αλλά δεν επαρκούν σε ποσότητα. Στην Κέρκυρα υπάρχει μια καλή και ο Κουκάκης είναι άλλη μια.

Δεν προχωράω σε άλλες μάρκες καθώς σπάνια έχουν παρτίδες με αμιγώς Ελληνικό περιεχόμενο αλλά η ποιότητα των ανωτέρω είναι υψηλότερη.

Μακράς διαρκείας γάλατα καλύτερα να βάλετε στο μπολ του σκύλου ή της γάτας σας θα το βρούνε εξαιρετικό. Όσο για τα εβαπορέ μόνο η Νεστλέ έχει εργοστάσιο στην Ελλάδα αλλά δεν είναι Ελληνικών συμφερόντων αν τα γλυκά σας ή καφές σας μπορούν να κάνουν χωρίς αυτά και πιστεύω ότι μπορούν τότε ξεχάστε τα. Ποιότητα; Δεν απαντώ.

Και μιας και μιλάμε για γάλατα θα κλείσουμε με τα παγωτά. Κρι-Κρι και τέλος δεν θα προσθέσω τίποτε άλλο όσο κι αν απορείτε. Το θέλω το blog έστω λίγο ακόμη ώσπου να φτάσω στο τελευταίο άρθρο.

Στο επόμενο θα εξαντλήσουμε περισσότερες κατηγορίες καθώς τα πράγματα γίνονται απλούστερα όμως θα επαναλάβω ότι θα χρειασθεί η συνδρομή σας και οι γνώσεις σας είτε με μήνυμα στο Facebook ή στο e-mail greekagent@yahoo.com. Στην ίδια διεύθυνση θα μπορείτε να ρωτήσετε αν θέλετε περισσότερες λεπτομέρειες πάνω σ’ όλα τα τρόφιμα καθώς και επωνυμίες.

Σμιξιώτης Κωνσταντίνος για τις Αιχμές και Απόψεις  www.smixiotis-konstantinos.blogspot.com